Merkez Bankası, kasım ayına ait ödemeler istikrarı datalarını açıkladı. Buna nazaran, kasımda cari süreçler hesabı 3 milyar 666 milyon dolar açık verdi.
Bunun sonucunda, ocak-kasım periyodunda cari süreçler açığı 41 milyar 814 milyon dolar oldu. Son 12 aylık cari süreçler açığı da 44 milyar 988 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Açık geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 930.6 yükseldi.
Ödemeler istikrarı tarifli dış ticaret açığı kasımda 7 milyar 122 milyon dolar oldu. Bu devirde, hizmetler istikrarı kaynaklı girişler 3 milyar 683 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 2 milyar 648 milyon dolar oldu.
Birincil gelir istikrarı kalemi kasımda 240 milyon dolar net çıkış, ikincil gelir istikrarı kalemi ise 13 milyon dolar net giriş kaydetti.
NET KUSUR NOKSAN GİRİŞİ DEVAM EDİYOR
Net kusur noksan kalemi kasımda 899 milyon olarak olarak gerçekleşirken, 11 aylık net yanılgı noksan 22,3 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Merkez Bankası datalarına nazaran ödemeler istikrarında bir denkleştirme kalemi olan, birçok vakit ‘kaynağı belgisiz döviz girişi’ olarak anılan net yanılgı noksan, 1984’ten bu yana yıllık bazda en yüksek düzeye ulaşmış durumda.
CARİ İSTİKRAR NEDİR?
İktisat uzmanı Mahfi Eğilmez, cari dengeyi şöyle özetliyor:
“Cari istikrar = (Mal ihracatı gelirleri + satılan hizmetlerden sağlanan gelirler + başka gelirler) – (mal ithalatı sarfiyatları + satın alınan hizmetlere ödenen masrafları + öteki giderler) +/- cari transferler
Hizmetler; ulaştırma, turizm, haberleşme hizmetleri, inşaat hizmetleri, sigorta hizmetleri, mali hizmetler, ferdî, kültürel hizmetler üzere kalemlerden oluşur. Bunları yabancılara sunduğumuzda gelir, onlardan aldığımızda sarfiyat olur. Başka Gelirler; direkt yatırım, portföy yatırımları ve başka yatırımlardan elde edilen faiz, pay geliri, kâr hissesi, gelir üzere meblağları içermektedir. Bu gelirleri yabancılardan elde ettiğimizde gelir, yabancılara ödediğimizde masraf yazarız. Cari transferler (Karşılıksız transferler); örneğin yurtdışındaki çalışanlarımızın gönderdiği paralar bu kategoriye girer.”
