Son yıllarda fiyat artışının yaşandığı kimi sektörlerde ‘ne kadarı suni ne kadarı gerçek ve ne kadarı kasıtlı?’ gibi sorular sıkça sorulur oldu. Bir dönem özellikle market raflarında neredeyse her gün değişen fiyatlar, o alanda atılan adımlarla şimdilik rayına oturmuş görünüyor.
Kullanıcıların en çok şikayetçi olduğu sektörlerden diğer ikisi de hiç şüphesiz gayrimenkul ve otomotiv… Her iki alanda da fiyatların çok kısa sürede artması ve bu alanda fırsatçıların da türemesi hükümeti farklı tedbirler almaya itti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısı’nın ardından yaptığı açıklamada otomotiv ve gayrimenkul sektörlerinde yaşanan fiyat artışlarına karşı alınacak önlemleri de duyurdu.
Konut ve kira sektöründe piyasanın dengesini bozan, fahiş fiyat artışlarına yol açan kişi ve kurumlara yönelik ağır yaptırımlar getireceklerini kaydeden Erdoğan, çimento ve hazır beton sektöründeki dengesiz fiyat artışlarının da yakın takibe alındığını açıkladı.
[Cumhurbaşkanı Erdoğan, çimento ve hazır betondaki dengesiz fiyat artışlarının yakın takibe alındığını açıkladı. Foto: AA]
Çimento tonuna yüzde bin 500 zam yapıldı
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu Başkanı Tahir Tellioğlu, Erdoğan’ın açıklamalarının sektöre muhtemel etkilerini değerlendirmeden önce bazı kritik rakamlar paylaşıyor.
2021 yılı Mart-Nisan aylarında çimento ton fiyatının 150 TL olduğunu anımsatıyor ve aynı yılın yaz aylarında bu rakamın 400 TL’ye yükseldiğini söylüyor. Fahiş artışın bununla sınırla kalmadığına değiniyor Tellioğlu ve betonun ton fiyatının 2021 yılı sonunda 600 TL’ye, 2022 sonundaysa bin 300 TL’ye yükseldiğini anlatıyor.
“Bugünlerde ortalama çimento ton fiyatı 2 bin 300 TL’ye kadar çıktı. Çimento üreticilerinin maliyetleri yüzde 700-800 civarında artı. Ancak ortada yüzde bin 500’lük bir zam var” diyor ve bunun gerçekçi olmadığının altını çiziyor.
[Müteahhitler, 2021’de çimento fiyatlarındaki artış nedeniyle boykot kararı almış ve inşaatları durdurmuştu.]
Çimentodaki artış diğer sektörleri de etkiliyor
Çimento fiyatlarında ortaya çıkan bu haksız fiyatın çok sayıda sektörü de etkilediğine işaret ediyor Tellioğlu… Beton, harçlı sıva imalatları, zemin şap kaplamaları, duvar malzemeleri, hazır beton, yapı kimyasallar, karo fayans gibi ürünler akla ilk gelenler…
Mevcut tabloya müdahale edilmemesi durumunda yeterli konut arzının düşeceğini ve bunun da hem satış hem de kira bedellerinin yükselmesi anlamına geleceğine dikkat çekiyor.
Fiyatların sabit kalması bile indirim etkisi yapar
Tahir Tellioğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının sektör için çok değerli olduğunu söylüyor ve yakın gelecekteki beklentilerini anlatıyor:
“Sektöre tabii ki fiyat açısından olumlu bir etkisi olur. Ancak şunu unutmamak lazım. Ülkemizde enflasyon yüksek seyrediyor. Fiyatların 6 aylık bir dilimde zamlanmaması dahi aslında bir indirim etkisi oluşturuyor.
Sadece indirim açısından ele almak da doğru olmaz. Cumhurbaşkanımızın çimento ve hazır beton vurgusu kentsel dönüşüm ya da yerinde dönüşüm gibi projeler için de çok kritik. Çimento ve hazır betonda fiyatların rayına girmesi bu projelere olumlu etki yapacak. Haliyle o projeler hızlanacak ve arz artacak. Arz artınca fiyatlar da ona göre şekillenecek. Ancak burada anahtar cümle piyasanın stabil kalması. Bunu başarabilirsek sonrası için daha olumlu konuşabiliriz.”
[Otomotiv sektörü de son dönemde alınan kimi tedbirlerin ardından fiyatların gevşediği alanlardan biri.]
Kur aniden yükselmezse otomotiv fiyatlarında da indirim olur
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarında sadece gayrimenkul değil otomotiv sektörü de vardı. Otomotivle ilgili zaten bir süredir atılan adımlar, getirilen kısıtlamalar ve kimi yeni düzenlemeler söz konusu. Geçtiğimiz günlerde çok sayıda otomobil firmasının sıfır araç için yeni kampanyalar düzenlemesi de bu sürece eklenince sektör yeniden gaza bastı.
Otomotiv Uzmanı Erol Şahin, pazarda son bir yıldır hakim olan ‘yok satmak’ döneminin sonuna gelindiğine değiniyor. Son yıllarda insanların bir ihtiyaçtan ziyade ‘yatırım olsun’ ya da ‘kısa vadede para kazanayım’ diye araç aldığını anımsatıyor.
Hükümetin aldığı önlemler ve dövizdeki durumun ardından işler değişmiş… Bu süreci “Aldığınızdan daha pahalıya satabileceğiniz bir ortam kalmadı” diyerek özetliyor Şahin.
[1 Kasım itibariyle yürürlüğe girecek düzenlemeyle otomotivde ilan verebilme şartları de değişecek.]
Otomotivde 1 Kasım’a dikkat
Otomotivde 6 ay 6 bin kilometre kuralının, sıfır fiyatından daha yükseğe ikinci el araç satılamayacağı hamlesinin sektörü toparlayan adımlar olduğuna değiniyor Erol Şahin.
Ancak asıl büyük değişimlerden birinin 1 Kasım’da yürürlüğe girecek yeni uygulama olduğunu vurgulayıp, devam ediyor:
“Vatandaşların da tüzel kişilerin de ilan verme sayısında kısıtlamaya gidiliyor. Satılık ilanı verdiğiniz zaman kimlik bilgileriniz mutlaka karşı tarafta olacak. Ayrıca o aracı satabilecek durumda olmanız lazım. Yani araç ya sizin olacak ya da o aracın sahibi 1. derece yakınınız olacak. Bu değişiklik 1 Kasım’da yürürlüğe girecek ve bunun da yansımalarını göreceğiz. İlan sitelerindeki sahte paylaşımların da önüne geçilecek ve daha düzenli bir tablo karşımıza çıkacak.”
[Sektör temsilciler, kurdaki yatay hareketin devam etmesi halinde fiyatların bir miktar daha düşebileceği görüşünde.]
Otomobil fiyatları düşer mi?
Erol Şahin’e herkesin merak ettiği “Sıfır ya da ikinci el otomobillerde fiyatlar düşecek mi?” sorusunu da yöneltiyoruz.
Döviz kurlarının stabil hareketinin bu durum için en önemli unsurlardan biri olduğunu söylüyor. Kur aniden yükselmezse, yıl sonuna kadar devam edecek kampanyaların etkisiyle de fiyatların bir miktar daha düşeceği görüşünü paylaşıyor.
