Arap dünyasında 25 bin kişinin katıldığı bir araştırma, bölgede dini başkanlara duyulan inancın azaldığını ve kendilerini ‘dindar değilim’ diye niteleyen şahıslar ortasında önemli bir artış olduğunu ortaya koydu.
Araştırmaya nazaran, Arapların üçte biri kendisini depresyonda hissediyor. Birçoğu, ülkelerinde yapılan seçimlerin adil olduğuna inanmıyor ve diktatörlüğe kayıştan telaş ediyor. Araştırmada, Arapların en olumlu hisleri beslediği yabancı önder ise Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan çıktı.
25 BİN KİŞİ İLE YÜZ YÜZE GÖRÜŞME
Gazete Duvar’ın BBC’den aktardığı habere nazaran bugüne dek Arap dünyasında yapılan en geniş iştirakli kamuoyu anketi olduğu belirtilen araştırma, BBC’nin Arapça servisi ile Princeton Üniversitesi sponsorluğundaki Arab Barometer isimli kuruluş tarafından gerçekleştirildi.
Cezayir, Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Libya, Fas, Filistin toprakları, Sudan, Tunus ve Yemen’de, 2018 sonu ile 2019 ilkbaharı ortasında 25 bin 407 kişi ile 45 dakika süren, özel ve yüz yüze görüşmeler yapıldı. Arap dünyasında kamuoyunun görüşlerini ölçen araştırma, bölge ülkelerinin İran ve İsrail hariç büyük kısmını kapsıyor. Bununla birlikte, araştırmacılara kimi Körfez ülkelerinde müsaade verilmedi.
Sonuçların dikkat çeken kısımları şöyle:
GENÇLERİN YÜZDE 18’İ ‘DİNDAR DEĞİLİM’ DİYOR
Araştırmaya nazaran, Arap dünyasında ‘dindar olmadıklarını’ söyleyen oranı 2013’teki yüzde 8 oranından, yüzde 13’e yükseldi. En büyük artış, 30 yaş altı gençler ortasında tespit edildi. Araştırmaya katılan 30 yaş altındaki Arapların yüzde 18’i, dindar olmadıklarını söyledi.
Dini başkanlara duyulan inanç de, Yemen hariç tüm ülkelerde düştü. En büyük düşüş Irak, Filistin ve Sudan’da gerçekleşti.
Hamas, Hizbullah ve Müslüman Kardeşler üzere İslamcı hareketlere duyulan itimat azaldı. Bu düşüş Tunus’ta yüzde 24, Ürdün’de yüzde 21, Fas’ta yüzde 20 oranında saptandı.
‘KADINLAR DEVLETİ YÖNETEBİLİR FAKAT AİLE KARARLARINI ALAMAZ…’
Kadın hakları konusunda ise çelişkili yanıtlar geldi. Araştırmaya katılanların çoğunluğu, bayanların başbakan ve cumhurbaşkanı olma hakkını desteklediğini söyledi. Bayan önderlere en çok dayanak verilen ülkeler, Lübnan, Fas ve Tunus oldu. Bu dayanağın yüzde 50’nin altında çıktığı tek ülke ise Cezayir.
Bununla birlikte, ‘aile içinde son kararı erkeğin vermesi gerektiğini’ söyleyenler çoğunlukta çıktı. Son kararı erkeğin vermesinin kaide olmadığını söyleyenler yalnızca Fas’ta çoğunluğu oluşturdu.
GÖÇ ETMEK İSTEYEN GENÇLERDE YÜZDE 10 ARTIŞ
Araştırmada, “Başka bir ülkeye göç etmek istiyorum” diyen Arapların sayısının da önemli biçimde arttığı görüldü. Cezayir, Mısır, Ürdün, Lübnan, Fas, Filistin toprakları ve Tunus’ta 18-29 yaş ortasındaki iştirakçilerin yüzde 50’den fazlası göç etmek istediklerini aktardı. Araştırmacılar, göç etmek isteyen gençlerin oranında 2016’dan bu yana yüzde 10’luk bir artış yaşandığına dikkat çekti.
30 yaş altı Faslılar ortasında göç etmek isteyenlerin oranı yüzde 70’e çıkarken, Ürdün ve Sudan’da her yaş kümesinden iştirakçilerin yaklaşık yarısı, Irak’ta da üçte biri ülkelerini terk etmeyi düşündüklerini söyledi. Araştırmaya nazaran, Kuzey Afrikalılar daha çok Avrupa’ya, Mısır, Sudan ve Yemenliler Körfez ülkelerine, Ürdün ve Lübnanlılar ise Kuzey Amerika’ya göç etmek istiyor.
Araştırma, daha düzgün bir ömür umuduyla Arapların yasadışı yollardan göç etmeyi göze aldığını da ortaya koydu. Buna nazaran, Cezayir, Sudan ve Tunus’tan göç etmek isteyenlerin yüzde 40’ından fazlası, Irak, Fas ve Yemen’i terk etmek isteyenlerin de yüzde 38’i yasadışı yollardan göç etmekten korkmuyor.
LGBTİ+ HAKLARI AÇISINDAN ORANLAR DÜŞÜK
Araştırmaya nazaran, Arap dünyasında eşcinselliğe yönelik bakış açısında ilerleme kaydedilmiş değil. Toplumsal açıdan daha özgürlükçü kabul edilen Lübnan’da bile, eşcinselliği kabul edilir bulduklarını söyleyenlerin sayısı yüzde 6’da kaldı. Bu oranın en yüksek çıktığı ülke ise yüzde 26 ile Cezayir oldu.
SEÇİMLERE GÜVENENLERİN SAYISI AZ
Katılımcıların büyük çoğunluğu, halkın hükümetlere karşı gereğince sesini çıkarmadığı görüşünü paylaştı. Cezayir, Irak, Ürdün, Libya, Filistin ve Sudan’daki iştirakçilerin diktatörlüğe kayıştan tasa beyan etti. Her 10 Cezayirliden altısı, her 10 Sudanlıdan da dördü, ülkelerinde düzenlenen son seçimleri adil ve özgür bulmadıklarını söyledi.
ARAPLARIN ÜÇTE BİRİ DEPRESYONDA HİSSEDİYOR
Araştırmaya katılanların üçte biri, kendilerini depresyonda hissettiklerini söyledi. En yüksek oran yüzde 43 ile Irak’ta çıktı. Tunus’taki iştirakçilerin yüzde 40’ı, Filistin’dekilerin ise yüzde 37’si kendilerini depresyonda hissettiklerini söyledi.
'YÜZDE 28'İ PUTİN'İ OLUMLU GÖRÜYOR'
Katılımcıların yalnızca yüzde 12’si ABD Lideri Donald Trump hakkında olumlu görüş beyan ederken, yüzde 28’i Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i olumlu gördüklerini söyledi. Erdoğan’a yönelik olumlu bakış ise yüzde 51 çıktı.
