Yüksek mimar Nuran Nar, 3 boyutlu lazer tarama sayesinde camiyi uygun materyallerle tekrar yaparak ayağa kaldırdıklarını söyledi.
İstanbul’un Boğaz kenarındaki en eski mescitlerinden Vaniköy Camii, Vani Mehmed Efendi tarafından 1665’te yaptırıldı. “Boğaz’ın İncisi” olarak nitelendirilen ve büyük kısmı ahşaptan oluşan “Vaniköy Camii” olarak bilinen Vani Mehmed Efendi Camii, 15 Kasım 2020’de meydana gelen yangında büyük hasar gördü.
Caminin onarımı için Kalyon Vakfı, Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü ve Mehmet Vani Vakfı ortasında “Vaniköy Cami Proje-Uygulama ve Etraf Düzenlemesi Onarım Protokolü” imzalandı. Milliyet’ten Gökhan Karakaş’ın haberine nazaran mescitteki çalışmalar, 8 Temmuz 2021’de Müdafaa Kurulu’nca onaylanan onarım projesi doğrultusunda başladı. Yangından 1 yıl evvel 3 boyutlu lazer tarama manzaraları kaydedilen cami, bu sayede aslına uygun formda tekrar ayağa kaldırıldı.
ASLINA UYGUN MALZEMELERLE
Vaniköy Camii Onarımı Proje Müdürü Yüksek Mimar Nuran Nar, yangından sonra ahşap kısımlarından geriye çok az şey kaldığını belirterek, çalışmalara ait şu bilgileri verdi:
“Bir yıl evvel yapıtın 3 boyutlu tarama usulüyle rölövesinin alınması bizi çok keyifli etti. Böylelikle onarım projesi için elimizde güçlü bir bilgimiz oldu. Cami, minare ve şadırvan duvarlarında, 1960’lardaki onarımda ve sonraki periyotta yapılan çimento harçlı sıvaların raspasını yaptık. Raspa sonucunda üst kot pencerelerinin teğet kemerlerine, şadırvanın cephelerinde ise mermer çeşme aynalarına ulaştık. Hünkâr Kasrı’nın yer katında yangının tesiri ile tahrip olan sıva kesimleri kaldırıldığında, bezemeli başlıkları olan ahşap sütunlar ortaya çıktı. Yapı üzerinde tespit edilen bu ve gibisi bilgilerle Vaniköy Camii aslına uygun gereçlerle tekrar yapılarak ayağa kaldırıldı.”
“AÇMAK İÇİN GÜN SAYIYORUZ”
İstanbul Boğaziçi’nin tarihine şahit olan Vaniköy Camii’nin tekrar hizmete açmak için gün saydıklarını belirten Kalyon Vakfı İdare Şurası Üyesi Mehmet Kalyoncu, “18 aydır gece gündüz, büyük bir özveri ve titizlikle çalışıyoruz. Hünkâr Kasrı’nın taban katı kütüphane olacak. Yaklaşık 1600 eser bulunacak. Böylelikle bir ibadethane olmanın ötesinde yıllarca bir toplumsallaşma yeri vazifesini sürdürmüş” dedi.
Mimar Rumeysa Çakmak, İş güvenliği uzmanı Edanur Haylaz Noorı, Restoratör Reyhan Polatdemir Atabey, Yüksek Mimar Zeynep Uğur İslam, Restoratör Gamze Karaçul ve Proje müdürü yüksek Mimar Nuran Nar, Vaniköy Camii’nin yenilenmesini yürüten isimler ortasında. Milliyet’e konuşan Restoratör Reyhan Atabey, şunları dedi:
“Geçmişten günümüze bir öğreti olarak gelen erkek egemenliğinin inşaat kesimindeki tesirinin azaldığı Vaniköy Camii onarım şantiyesinde görülmektedir. Proje müdüründen şantiye şefi, saha mimari ve restoratörlerine kadar teknik işçi büsbütün bayanlar tarafından yönetilmektedir. Bayan olarak alanda birebir misyon yapmak, ayrıntıları daha süratli daha gerçek ve ayrıntıcı fikir ile çözmek ve uygulatmak onarımın her saniyesine müdahil olmak bizleri inanılmaz keyifli ediyor ve gururlandırıyor. Erkeklerin daha ağır olduğu bu dalda bayan olarak vazife almak hoş ve değişik görünse de güç yanlarını da görüyoruz. Bayanları daha naif ve zayıf hissediyorlar ancak bu şantiyede hiçbir vakit hissettirmeden gücümüzün son anına kadar çalışarak şantiyemizi bu vakte getirdik.”
