İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, İstanbul seçiminin muhalefet lehine sonuçlanması ve “hükümetin bu sonucu kabul eder görüntüsünün” iç siyaset açısından tansiyonları biraz hafilettiğini lakin iktisadın dış kırılganlığıyla ilgili sıkıntıların şimdi çözülmediğini söyledi.
Boratav, yenilenen İstanbul seçiminin akabinde iktisattaki gelişmeleri Cumhuriyet’e şöyle kıymetlendirdi:
-İstanbul seçiminin muhalefet lehine sonuçlanması ve hükümetin bu sonucu kabul eder manzarası, iç siyaset açısından tansiyonları biraz hafifletti. Bunun süreksiz rahatlığını hissediyoruz. Ama iktisadın dış kırılganlıkları şimdi çözülmedi. Hükümet dövizin iç finansal sisteme yansımalarını şimdi çözemedi. Bankalarla döviz borçlusu şirketler ortasındaki borç yapılandırma sürecinin bilhassa iki dalda, güç ve inşaat dallarında ağırlaştığını, Hazine ve Maliye Bakanı nisan ayında açıklamıştı. Burada dış borç yükümlülüğü altına giren lakin çıkarları, Türkiye’deki gelirleri TL üzerinden olan çok sayıda şirket var. Bunların dolara endekslenmiş gelirleri bile Hazine’ye yüktür, bunlar da sorundur.
Tıkanma var
-Hükümetin seçim şokundan sonra ne cins bir yapı değişikliğine gideceği, yani Cumhurbaşkanı’nın kendi kabinesinde iktisat sorumluluğunu hangi istikamette, kime aktaracağı muhakkak değil. Şu anda hükümet dış finansman sıkıntılarıyla ilgili tıkanma noktasında.
Gerilim artabilir
-Amerika ile ilgili S-400’ler ve F-35’ler etrafında odaklanan politik sorunla ilgili bir tahlil ufukta görünmüyor. İktisadın dış sıkıntıları gündeme ister istemez bir IMF çeşidi kredi mutabakatı var mı yok mu, sorusunu getirecek. Cumhurbaşkanı’nın nasıl bir hal alacağını bilemiyoruz. Bu seçim öncesinde her iki mevzuda da “Türkiye IMF’ye gitmeyecek, S-400’ler sorunu bizim açımızdan bitmiştir” demişti. İkinciyi sürdürürse tansiyon büyük ihtimalle daha fazla artacak.
IMF programı tahlil değil
Uzun yıllar uluslarası finans sermayesine, yani Türkiye’ye giren kısa vadeli spekülatif ve dış borçlanmayı artıran açık sermaye hareketleri siyasetine angaje olmuş bir hükümet, olağan olarak bu angajmanını sürdürmek istiyorsa IMF’ye yönelmelidir.
Yönelmesi beklenir lakin Türkiye ile eşzamanlı olarak IMF’ye gitmiş olan Arjantin’in ekonomik durumu şu anda Türkiye’den daha berbattır. Yani Türkiye şu anda IMF programı uygulamıyor, ne kadar küçüldüğünü biliyoruz. Son 6 ayda 2.8 civarında, 2019’un birinci üç ayında da yüzde 2.6 civarında küçüldü. Arjantin’in küçülme temposu, bizden daha makus. Yani IMF programının benimsenmesi tansiyonu hafifletir ancak tahlil değildir.
IMF’ye gitmek de Türkiye’nin buhranını bir mühlet için daha da derinleştirecektir. Arjantin’in IMF programı altında iktisadı birinci 3 ayda yüzde 5.8 küçülmüştür. Türkiye’nin 2,6 küçülmüştür. Bizimkilerin başarılı olduğunu göstermez, krizin Türkiye’de de süregeldiğini gösterir. Lakin IMF’nin kısa periyotta bir ferahlık getirmesi de gündemde değil, bunu da vurgulamak zorundayım.
