2022 yılını korumacılık tedbirleri ile uğraş ve artan güç maliyetlerinin baskısıyla geçiren çelik dalı, 2022’yi ihracatta ölçü bazında yüzde 17,7 azalışla 19,6 milyon ton, kıymette ise yüzde 5,3 düşüşle 21,1 milyar dolar ile kapattı.
Türk çelik endüstrinde gücün toplam maliyet içindeki hissesinin epeyce yüksek olduğunu, bunun da Türk çelik dalının global pazarda öbür büyük üreticilerle rekabet edebilme gücünü giderek azalttığını belirten Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) İdare Şurası Lideri Adnan Aslan, enflasyondaki gerileme öngörüsü, global çelik talebindeki beklenen artış, güç ve güç verimliliği yatırımları üzere etmenlerle 2023 yılının ikinci yarısı itibariyle global çelik kesiminde toparlanmanın başlayacağını, bu durumun Türk çelik dalının ihracatını da 2022 yılına kıyasla olumlu tarafta etkilemesini beklediklerini vurguladı.
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) 2023 ihracat maksadını ve yol haritasını duyurdu. Dünyanın en kıymetli çelik oyuncularından Türkiye, 2021 yılında çelik ihracatını rekor kırarak; ölçüde yüzde 17,8, bedelde ise yüzde 77,4 artırmıştı. 2022 yılının birinci altı ayında üst taraflı olan ihracat, ikinci yarı itibariyle yaşanan global gelişmeler nedeniyle düşüşe geçti.
Türkiye’nin 2022 yılı çelik ihracatı ölçüde yüzde 17,7 azalışla 19,6 milyon ton, bedelde ise yüzde 5,3 düşüşle 21,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatını düşüşle kapatan kesimde üretim ve kapasite kullanımı da geriledi. 2022 yılında Türkiye’nin çelik üretimi yüzde 12,9 gerileyerek 35,1 milyon ton düzeyinde gerçekleşti.
2022 yılında Türkiye’nin genel ihracatında bedelde yüzde 12,9 artış yaşandı. Bir evvelki sene ülke ihracatına en çok katkı sağlayan üçüncü dal olan çelik sanayi, rekabet gücünün azalması nedeniyle performansında düşüş yaşadı ve Türkiye ihracat sıralamasında dördüncülüğe geriledi. 2022 yılında Türkiye’nin ihracat bölüm sıralamasında; kimya, otomotiv, hazır giysi, çelik ve elektroniğin dahil olduğu birinci beş endüstriden sadece çeliğin ihracatı düştü.
Türkiye çelik endüstrisi sene boyunca korumacılık tedbirleri ile uğraş etmeye devam ederken, ihracatını etkileyen başka problemlerle da baş etmeye çalıştı. Bölüm, değerli rakiplerinden Rusya ve Ukrayna’nın savaş sebebi ile çekildiği pazarlarda oluşan boşluğu gidermeye yönelik çalışmalarını 2022 yılında sürdürürken, global resesyon, enflasyondaki artıştan ise olumsuz istikamette etkilendi.
ÇELİKTE DAMPİNGLİ İTHALATA TEDBİR TALEBİ
Önemli pazarlar olan, ABD ve Avrupa’daki çelik talebinin daralmasının üretim kısıntısına ve kapasite kapatmaya yol açtığını belirten ÇİB İdare Konseyi Lideri Adnan Aslan, güç krizi ve talepte yavaşlamanın devam ettiği sürece 2023 yılında büyümeden çok, mevcudu muhafazaya odaklanacaklarını belirtti.
Korumacılık tedbirlerinin ve güç fiyatlarındaki artışların maliyetleri yüksek düzeylere çıkardığını belirten ÇİB İdare Konseyi Lideri Adnan Aslan, “Rakiplerimizden Rusya ve Ukrayna ortasında meydana gelen savaş nedeniyle bu ülkelerin çelik ticaretlerini durdurmaları birinci başta Türk çelik dalımızın lehine bir gelişme olmuştu. ABD ile Avrupa Birliği başta olmak üzere çok sayıda ülkenin Rusya’ya ambargo koyması da dalımız için avantajlı görünmekteydi. Gerçekten başlangıçta Türkiye’nin çelik ihracatında artış yaşandı. Lakin Rus çelik dalı ambargo yedikleri birçok pazara ihracat yapma imkanlarını yitirdiklerinden eserlerini fiyat düşürerek ülkemize satmaya başladı. Bu durum iç pazarımızdaki istikrarları de değiştirdi. Bunun dışında Çin, Hindistan, İran üzere ülkeler de dampingli fiyatlarla ülkemize satış yapmaya devam etti. Türk çelik bölümünün temsilcileri olarak dampingli ithalatın engellenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını istemekteyiz.” sözlerini kullandı.
TÜRK ÇELİK KESİMİ AB’DEKİ KIYMETLİ RAKİPLERİNDEN DAHA DEĞERLİYE ELEKTRİK TÜKETİYOR
ÇİB İdare Konseyi Lideri Aslan, savaş öncesinde Avrupa Birliği’ndeki elektrik fiyatları Türkiye’den daha yüksek iken, 2023 yılının birinci çeyreğinde geçerli olacak biçimde açıklanan teşvik paketleri ile bugün AB’deki kıymetli rakiplerine kıyasla en yüksek fiyattan elektriği kullanan ülkenin Türkiye olduğunu söyledi.
Aslan, “Savaş başlamadan evvelki 18 Ocak 2022 tarihinde Almanya’da Megawatt saat (MWh) başına 236 Euro, Fransa’da 245 Euro, Belçika’da 240 Euro, İspanya’da 223 Euro olan elektrik fiyatları; 30 Haziran 2022 tarihinde savaş sonrası artan güç fiyatlarını takiben Almanya’da 325 Euro, Fransa’da 362 Euro, Belçika 248 Euro ve İspanya’da 145 Euro düzeylerinde yer aldı.
2023 yılı itibariyle ülkeler bazında farklılık gösteren teşvik sistemlerinin faal olması ile 01-24 Ocak 2023 tarihleri ortasında Almanya’da Megawatt saat (MWh) başına elektrik fiyatı 111 Euro’ya, Fransa’da 123 Euro’ya, Belçika’da 122 Euro’ya, İspanya’da 66 Euro’ya kadar geriledi. Böylelikle İspanya, Avrupa bölgesinde en ucuz elektrik kullanan ülke oldu.
Türkiye’de ise 01-24.01.2022 tarihleri ortasında ortalama Megawatt saat (MWh) başına elektrik fiyatı 75 Euro’dan 01-24.01.2023 tarihleri ortasında 168 Euro’ya çıktı. Gücün toplam maliyet içindeki hissesi yükselmeye devam ediyor. Bu durum Türk çelik kesiminin global pazarda öbür büyük ihracatçılarla rekabet edebilme imkanını giderek azaltıyor.” bilgisini paylaştı.
İHRACATTA İKİNCİ YARI ARTIŞ BEKLENTİSİ
2023 yılının Ocak-Şubat aylarında ihracatta azalışın devam edeceğini belirten Aslan kelamlarını şöyle sürdürdü;
“İç piyasada ise; inşaat kesimine yönelik açıklanan takviye paketleri, sanayi üretiminde beklenen artış üzere etmenler sonucunda Türkiye çelik tüketiminin birinci çeyrek itibariyle artabileceğini ön görüyoruz. Enflasyondaki gerileme öngörüsü, global çelik talebindeki beklenen artış, güç ve güç verimliliği yatırımları üzere etmenlerle 2023 yılının ikinci yarısı itibariyle global çelik dalında toparlanmanın başlayacağını öngörüyoruz. Bu durumun Türk çelik bölümünün ihracatının da 2022 yılına kıyasla olumlu tarafta etkilemesini bekliyoruz. Türk çelik bölümünün önceliği her vakit iç piyasanın gereksinimini gidermektir. Türk çelik endüstrisinde kayıplar yaşanmasının imalat endüstrimizin başka kollarını da olumsuz etkileyeceği unutulmamalı. Bu sebeple öncelikle yerli çelik endüstrisinin korunmasının ve güçlendirilmesinin temel alınması gerektiğini düşünüyoruz. Zira çeliği içeride üretemedikten sonra yerli imalat sanayinden de bahsetmek hayli güç olacaktır. Türkiye’nin ihracatını daha da üstlere taşımak için ülke endüstrisinin desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz.”
