Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2018 yılına dair Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan imzalı bir faaliyet raporu yayınladı.
Önceki yıllarda Başbakanlık tarafından hazırlanan rapor, 24 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesiyle Cumhurbaşkanlığı tarafından kaleme alındı. Bu nedenle rapor, başkanlık sisteminin birinci altı aylık devrini de kapsıyor.
VAKIF VE DERNEKLERİN İSİMLERİ VERİLMEDİ
Deutsche Welle Türkçe'den Tunca Öğreten /S. Recep Oktay'ın aktardığı rapora nazaran 2018 yılında dernek, vakıf ve birliklere yardım gayesiyle 818 milyon lira cari transfer gerçekleşti. Devletin kasasından maddi yardım alan vakıf ve derneklerin isimleri ya da faaliyet alanlarına dair ayrıntı ise verilmedi.
Daha evvel de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) AKP’li idaresinin Erdoğan ve ailesine yakın vakıf ve derneklere yüksek meblağda yardım yaptığı ortaya çıkmıştı. İBB'nin CHP'li meclisi üyelerinden elde edilen bir rapora nazaran belediye 2018 ve evvelki devirlerde kelam konusu vakıf ve derneklere 847 milyon liradan fazla para harcadı.
MERKEZİ BORÇLAR İÇİN 73 MİLYAR 961 MİLYON LİRA FAİZ ÖDENDİ
Raporun dikkat alımlı kısımlarından biri de merkezi idarelerin borçları için 73 milyar 961 milyon lira faiz ödendiği. Raporda faiz masraflarının öngörülenden fazla gerçekleştiği, bunun sebebinin dövizdeki kur artışları olduğu belirtiliyor.
Raporun faiz masraflarıyla ilgili kısmında de bütçe disiplininden sapıldığı gözlemleniyor. Faiz masraflarının GSYH’deki (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) hissesi 2017’de yüzde 1.8 seviyesindeyken, 2018’de yüzde 2’ye çıkıyor.
HARCAMALARIN YÜKSEK ÇIKMASI SURİYELİLERE BAĞLANIYOR
Rapor, toplumsal güvenlik ve toplumsal yardım hizmetlerine yıl sonu itibariyle 830 milyar 809 milyon 401 lira ödendiğini ve bunun da öngörülenden daha yüksek olduğunu gözler önüne seriyor. Kelam konusu kısımda genel kamu hizmetleri, savunma hizmetleri, dinlenme, kültür ve din hizmetleri, toplumsal güvenlik ve toplumsal yardım hizmetleri üzere kalemler bulunuyor.
Harcamaların bu kadar yüksek çıkması ile ilgili olarak raporda, “Ülkemizde meydana gelen afet ve acil durum olayları sebebiyle bu durumdan etkilenenlerin acil temel muhtaçlık?larını kars?ılamak ve alt yapılarda meydana gelen hasarları gidermeye yo?nelik masraflar ile u?lkemizde gec?ici muhafaza statu?su?nde barındırılan Suriye vatandas?larına yo?nelik sarfiyatların o?ngo?ru?lenden yu?ksek gerc?ekles?mesidir” halinde açıklanıyor.
İŞSİZLİK İDDİALARIN ÜZERİNDE ÇIKTI
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin uygulanmaya başladığı birinci altı aylık devirde iktisadın kestirimlerin altında büyüdüğü, işsizliğin varsayımların üzerine çıktığı, kişi başına gelirin azaldığı, enflasyonun da yükseldiği görülüyor.
Raporda enflasyonun da öngörüler üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Çünkü OVP’de yüzde 7 olarak öngörülen enflasyon 20.3 olarak gerçekleşmiş.
2018’de misyon zararlarına yönelik transferler için 55 milyar 849 milyon lira ödenek öngörülürken, yıl sonunda harcanan para 80 milyar 897 milyon liraya çıktığı da dikkatlerden kaçmıyor. Bu masraflarda harcamanın başlangıç ödeneğinden fazla olmasının temel sebepleri ortasındaysa emeklilere dini bayramlar öncesinde yapılan ikramiye ödemeleri; toplumsal güvenliği olmayanlara yapılan prim ödemeleri; özel bütçeli yönetimlerin emekli ikramiyeleri ile SGK’ya yapılan ek karşılık ödemeleri üzere başlıklar yer alıyor.
