Türkiye ekonomik krize sürüklendi. Başta iktisat olmak üzere her alanda istikrarı ve kalkınmayı sağlayacağı umuduyla geçilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin birinci yıl performansı iktisat açısından olumlu bir tablo gerçekleştiremedi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen yıl 9 Temmuz’da TBMM Genel Kurulu’nda mazbatasını alıp yemin ederek vazifeye başladığı günden bu yana iktisat büyüyeceğine küçüldü, döviz patladı, enflasyon ve işsizlik arttı, borç ölçüsü ve borç faizleri yükseldi.
Merkez Bankası, Hazine, Maliye ve Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) resmi datalarından Sözcü'nün yaptığı rakamsal karşılaştırmalar, 9 Temmuz 2018'den bu yana geçen bir yıllık devirde iktisadın çabucak her alanda güzele değil, berbata gidiş yaşandı.
Kötüye gidişte bilhassa geçen yıl ağustos ayında patlak veren döviz krizinin tesiri büyük oldu. Güçlü Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte Türkiye iktisadının istikrara kavuşacağı, refahın artacağı, enflasyon ve faizlerin düşeceği söylenmesine karşın yaşanan ekonomik kriz hem halkın hem de genel olarak ülke iktisadının daha yoksullaşmasına, hayatın daha da değerlenmesiyle sonuçlandı.
Resmi datalar, Türkiye iktisadının Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin birinci yılında, bir evvelki parlamenter sisteminin bir yıllık periyoduna nazaran büyüme sergileyemediği üzere küçülme ve akabinde da resesyona girdiğini gösteriyor.
Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçmeden evvelki son 3 çeyreklik devirde, yani 2017'nin 3'üncü çeyreği ile 2018'in birinci çeyreğine kadar geçen devirde sırasıyla yüzde 11.3, yüzde 7.3 ve yüzde 7.4'lük büyümeler gerçekleştirdi.
RESESYONLA TANIŞTIK
Buna karşılık sistemin birinci uygulama periyodu olan 2018'in 3'üncü çeyreğinde iktisat yalnızca yüzde 1.8 büyürken, son çeyrekte yüzde 3, bu yılın birinci çeyreğinde de yüzde 2.6 oranında küçüldü. İki periyot peş peşe küçülme yaşayan iktisat yıllar sonra resesyonla tanıştı. 2018'in Temmuz'unda 4.53 TL olan dolar kuru bugün 5.73'lere kadar çıktı.
Ekonomideki bozulmayla birlikte geçen yıl temmuz ayında 3 milyon 531 olan işsizler ordusu 4 milyon 544 bine yükseldi. İstihdam edilenlerin sayısı 29.2 milyondan 27.8 milyonlara geriledi. Bütçe açığı birinci 5 ayda 66.5 milyar liraya dayandı. Borçların ölçüsü ve borçlanma faizleri yükseldi. Akaryakıt fiyatları adeta uçtu.
Erdoğan Süzer/Sözcü