İngiltere'de yayımlanan Times gazetesi, CHP'nin İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu'nun kazandığı zaferin, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasetleri üzerindeki mümkün tesirleri üzerine bir haber, bir de başyazıya yer veriyor.
İngiltere'de yayımlanan Financial Times gazetesinde ise, CHP adayı Ekrem İmamoğlu'nun İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerindeki zaferini ele aldığı başyazısına “İstanbul'u kaybetmek, Erdoğan'ın yine düşünmesini sağlamalı” başlığını atıyor ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “sürdürülebilir büyüme ve ıslahatlara odaklanması gerektiğini” söylüyor.
“ERDOĞAN'IN SON ÜÇ YILDIR KENDİ DEREBEYLİĞİNE VE AİLE İŞLETMESİNE DÖNÜŞTÜRDÜĞÜ PARTİYİ…”
Times gazetesi, dünya haberleri sayfalarında yer alan “İstanbul'u kaybettikten sonra Erdoğan'a ıslahat daveti yapıldı” başlıklı haberde “İstanbul seçimlerinin yıllardan bu yana otoritesine vurulan en büyük darbe olduğu, partisinin Erdoğan'a ıslahat daveti yaptığı” belirtiliyor.
“Erdoğan'ın AK Partisi'nde hummalı bir hasar kısıtlama çabası yürütülüyor”denilen Hanna Lucinda Smith imzalı haberde, “içeriden isimlerin Erdoğan'ın son üç yıldır kendi derebeyliğine ve aile işletmesine dönüştürdüğü partiyi ıslahattan geçirmesi gerektiğini söylediği” kaydediliyor.
“Seçim tekrarının Erdoğan tarafından memnuniyetle karşılandığı, rakibini sandıkta hile yapmakla suçladığı söylenirken, Erdoğan'ın son haftalarda, geçmişte birçok defa kendisine zafer kazandıran milliyetçi ve şoven hislerden faydalanmak için memleketler arası tansiyonları de yükselttiği” vurgulanıyor.
“KATILIM ÖNCESİ FONLAR DONDURULABİLİR”
Gazete, “ABD'yle Rusya'dan S-400 füze sistemleri alınması nedeniyle başlayan tansiyonun haftalar içinde Amerikan ambargolarını getirebileceğini, AB'nin de Kıbrıs gazı konusundaki tartışmada geri adım atmayı reddetmesi nedeniyle geçen hafta ambargo uyarısı yaptığını” söylüyor. Bu ambargolar ortasında büyük ihtimalle, yılda 890 milyon euroluk iştirak öncesi fonlarının dondurulmasının da bulunduğunu söyleyen Times şöyle devam ediyor;
“Her iki tedbirde Türk iktisadının zayıflamasına yol açar ve Erdoğan'ın geçen Temmuz'da Maliye ve Hazine bakanlığına atadığı, damadı Berat Albayrak'ın önündeki meseleleri çoğaltabilir. 41 yaşındaki Albayrak, Türk kamuoyunda olduğu kadar, süratle yükselişini açık bir kayırmacılık olarak gören AKP takımları ortasında da pek tanınan değil. Kamuoyu yoklamaları, bilhassa o vazifedeyken ekonomik kriz derinleştiği için ülkenin en sevilmeyen isimlerinden biri olduğunu gösteriyor.”
Haberde görüşlerine yer verilen ve ismi açıklanmayan eski bir AKP basın danışmanı da “Tabii ki aldatılmışlık duygusu yaşıyoruz. AKP Türkiye'yi daha da demokratikleştirebilirdi. Daha sonra, farklı bir stratejinin aracı olarak kullanıldığını fark ettik. Parti sona erdi ve şu anda cenazeyi bekliyoruz” diyor.
İstanbul'un kaybının, “kâğıt üzerinde Erdoğan'ın değiştirilen anayasayla genişleyen cumhurbaşkanlığı yetkilerine ziyan vermeyeceğini” söyleyen Times “ancak siyasetlerinin aşındığını gösteriyor” diyor.
“SULTAN'A DARBE”
Gazete ayrıyeten, aylardır yeni bir parti kurabilecekleri söylenen Eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun, kalan dayanak tabanından büyük bir modül kopartarak, “Erdoğan'a ölümcül bir darbe vurabileceğini” kaydediyor.
Times “Sultana darbe” başlıklı başyazısında da, “Erdoğan kentli seçmenlerin takviyesini korumak istiyorsa, rotasını değiştirmek zorunda” diyor.
Dikkat çeken satırlar şöyle;
“Belediye başkanlığı seçimindeki zafer, cumhurbaşkanı ulusal kurumlara atamalar yapmaya, sıradan insanlardan uzak görünen yargısal ve bürokratik kararlar vermeye konsantre olduğu bir periyotta, kentlerin büyüyen gücünü yansıtıyor. İmamoğlu'nun Cumhuriyetçi Halk Partisi, yalnızca Erdoğan'ın partisinin 25 yıl sonra kaybettiği İstanbul'u değil, ankara, İzmir, Adana ve Antalya'yı denetim ediyor. Cumhurbaşkanı, Türkiye'nin çağdaş cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ten bu yana en tesirli başkanı mirasını korumak istiyorsa, çağdaşlaştırıcı köklerine geri dönmeli, kör parti sadakati yerine liyakati teşvik etmeli, tevazuunu geri kazanmalı ve asabi damadını maliye bakanlığına atama kararını tekrar düşünmeli. 2016'daki başarısız darbe teşebbüsünden buyana Türkiye eleştirel entelektüeller ve gazeteciler için tehlikeli bir yer oldu. Bu da değişmeli. Türkiye, daha fazla baskı değil, aydınlanmış bir hükümet davetinde bulundu. Bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimi dört yıl içinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılında yapılacak. Erdoğan bu süreyi ülkeyi daha özgür ve müreffeh hale getirmek için kullanmalı. Vakti fark ettiğinden daha süratli doluyor olabilir.”
“KUMAR OYNADI VE MAKÛS KAYBETTİ”
“Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kumar oynadı ve makus kaybetti” ifadeleriyle yazıya başlayan Financial Times, “AKP'nin İstanbul'da az farkla kaybetmesinden sonra, Erdoğan'ın yargıya yeni bir seçim için bastırdığını, seçmenlerinse buna Ekrem İmamoğlu'nun daha büyük bir farkla kazanmasını sağlayarak cevap verdiğini” belirtiyor.
Bunun “demokrasi için daha büyük bir zafer” olduğunu söyleyen gazete, “Erdoğan'ın artık bu durumda ne yapacağını çok dikkatli bir biçimde düşünmesi gerektiğini” vurguluyor.
“İSTANBUL, İKTİDARDA KALMA KABİLİYETİNDE MERKEZİ BİR UNSURDU”
Gazete “Türkiye'nin ticari başşehrinde mağlubiyet, büyük bir sembolik darbe”olduğunu söylüyor ve İstanbul'un 25 yıl evvel belediye lideri olarak siyasi mesleğine başladığı yer olduğunu hatırlatıyor.
Financial Times, AKP'nin Türkiye'nin en kıymetli kentlerinin neredeyse hepsini kaybettiğini aktarıyor ve “Yenilgi tıpkı vakitte çok somut bir kayıp. AKP yıllardır 4 milyar dolarlık İstanbul bütçesinin tek sahibiydi. Kamu ihaleleleriyle sundukları iltimaslar ve verilen kamu hizmetleri, iktidarda kalma kabiliyetinde merkezi bir unsurdu” diyor.
Gazete, Erdoğan'ın karşılaştığı üçüncü engelinse, “AKP'nin artık, İmamoğlu'nun Cumhuriyet Halk Partisi ve siyasi ortaklarının şahsında açıkça görülen, tekrar canlanmış ve faal bir muhalefetle karşı karşıya kalması olduğunu” belirtiyor ve şöyle devam ediyor;
“CHP'nin ateşli milliyetçilik ve laiklik şöhreti uzun müddettir, AKP'ye verilen dayanağın temeli olan Müslüman muhafazakârları ve Türkiye'nin Kürt nüfusunu uzaklaştırdı. İmamoğlu açık ve kapsayıcı bir kampanya yürüttü, Ramazan'da oruç tuttu ve muhafazakâr oyların birazını almayı başardı. CHP birebir vakitte ittifaklar oluşturabildi ve bunların ortasında Kürtlerin hakimiyetindeki parti de vardı. Muhalefetin zaferi Türk demokrasisinin kimi ögelerinin hala canlı olduğunu gösteriyor. Lakin bu Erdoğan'ın öbür alanlarda nasıl bir baskı yaptığını gözlerden kaçırmamalı. Onbinlerce öğretmen, memur, polis ve subay 2016'daki darbeden sonra hapsedildi. Onbinlercesi işlerini kaybetti. Pazartesi günü, İstanbul'daki seçim sonuçlarının açıklanmasından saatler sonra, 16 kişi göstermelik bir mahkemede, bir kent parkının buldozerlerle yıkılmasına karşı girişilen ve Türkiye'ye yayılan aksiyonların ardında olmakla suçlandı.”
“ERDOĞAN'IN DAMADI BERAT ALBAYRAK'I İKTİSAT TAKIMINDAN ÇIKARMASI GEREKİYOR”
Financial Times, “Erdoğan'ın bundan sonra nasıl ilerleyeceğinin hayati kıymette olduğunu, içgüdüsünün baskıyı güçlendirmek, CHP'nin finans kaynaklarını boğmak ve mahkemelerde başkanlarının peşine düşmek olabileceğini” söylüyor.
Gazete, “AKP'nin sıkıntılarının kökenindeki ekonomik mutsuzluğu görmezden gelerek, Türkiye'nin ekonomik kurumlarını boğmanın tehlikeli bir basınç birikmesine neden olabileceğini” belirtiyor.
Başyazının son kısmını Erdoğan'a tavsiyelere ayıran Financial Times şöyle devam ediyor;
“Daha ferasetli bir reaksiyon, Erdoğan'ı başlangıçta başarılı kılan şeye dönmek ve sürdürülebilir kalkınma ve istihdam yaratmaya odaklanmak olur. Bu, yüksek faiz oranlarının enflasyona yol açtığı üzere alışılmadık fikirleri bırakması, merkez bankasının bağımsızlığını geri getirmesi, damadı Berat Albayrak'ı kendisine iktisat brifingi verenlerin ortasından çıkartması ve halefine yapısal ıslahatları yapabileceği özgürlüğü tanıması manasına geliyor. Bu, birebir vakitte, Türkiye Rusya'dan hava savunma füzeleri alırken daha da kötüleşmek üzere olan Batı'yla ilgilerini düzeltmesi ve otokratik eğilimlerini törpülemesi de demek. Bu, uzak bir ihtimal üzere gelebilir. Fakat Erdoğan, daha evvel çıkarına uygun olması durumunda, ödün verme ve U dönüşleri yapmaya hazır oldu. Bunu tekrar yapmasının vakti geldi. Yapmazsa, başlangıç yaptığı İstanbul'daki sonuçlar, Türk siyasetindeki uzun hakimiyetinde sonun başlangıcı olabilir.”
