ABD’de yılan öyküsüne dönen Halkbank davasıyla ilgili yeni perde yarın açılıyor. ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını delmek suçlanan Halkbank’ın -eski Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın 28 ay tutuklu kalmasına da sahne olan- yargı süreci, Federal Yüksek Mahkeme’ye taşındı. Halkbank’ın başka çok sayıda mahkemeden dönen temyiz talebi başvurusunu ekimde kabul eden Yüksek Mahkeme’deki birinci duruşma yarın.
Yüksek Mahkeme, Halkbank’ın temyiz talebiyle ilgili kararını, Temsilciler Meclisi’nin yayımladığı genel ve kalıcı federal kanunların derlemesi Kod’un 18. başlık 3231. paragrafına nazaran ve Hükümran Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası ışığında bölge mahkemelerinin yabancı hükümranlar ile onların araçlarına karşı cezai kovuşturmalar hakkında yargı yetkisini kullanıp kullanamayacağı üzerinden verecek.
Amerikan yaptırımları altındaki İran’ın ‘yaptırımları delerek güç satışından elde ettiği yaklaşık 20 milyar doları aklamasında rol oynamak’ suçlamasından Mart 2016’da ABD’ye girişte yakalanan İstek Sarraf’ın verdiği tabirlerde suçladığı Halkbank, kendini sanık pozisyonunda bulmuştu.
Eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın Mart 2017’de tutuklandığı ABD’deki dava sürecinde birinci sefer Eylül 2017’de Halkbank kurum olarak suçlandı.
Hakan Atilla’nın yargılandığı davada, Kasım 2017’de şahit olarak tabir veren İstek Sarraf, ‘İran’a yönelik yaptırımları delmek için Halkbank’ı kullandıklarını’ anlattı. Aralık 2017’de şahit olarak tabir veren eski CIA Yönetici Yardımcısı ve eski Hazine Bakanlığı Müsteşarı David Cohen, Halkbank yetkilileriyle 2014’te Ankara’da ve İstanbul’da biraraya geldiğini belirterek, “Türkiye ile İran ortasında yaptırımları delmeye yönelik ticarette asıl kullanılan banka Halkbank’tı” dedi.
ABD’de 14 aydır tutukluyken hakkındaki davada Mayıs 2018’de 32 ay mahpusa mahkum edilen Atilla, toplam 28 ay mahpus yattıktan sonra tahliye olup Temmuz 2019’da Türkiye’ye döndü.
Ekim 2019’da New York Güney Bölgesi Başsavcılığı, Halkbank aleyhine kara para aklama ve yaptırımları delmek dahil 6 farklı suçlamadan dava açtı. İstek Sarraf davasıyla birleştirilen Halkbank davasında şu suçlamalara yer verildi: ”ABD’yi dolandırmak gayesiyle komplo kurmak, Memleketler arası Acil Ekonomik Güç Maddesi’ni İran’a para transferleri yaparak ihlal etmek için komplo kurmak, ABD bankalarını dolandırmak, ABD bankacılık ve finans sistemini dolandırmak gayesiyle komplo kurmak, kara para aklamak, kara para aklamak maksadıyla komplo kurmak.”
Mayıs 2022’de ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’la yaptıkları görüşme hakkında konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Görüşmede, bize nazaran büsbütün siyasi motifli bir dava olan Halkbank davasını da gündeme getirdik” dedi.
Temmuz 2022’de Halkbank’ın Yüksek Mahkeme’ye yaptığı temyiz müracaatına itiraz eden Başsavcı Elizabeth B. Prelogar, Halkbank’ın temyiz talebinin reddini isterken, ABD’de de ticari faaliyetleri olan Halkbank’ın evvelki mahkeme kararlarının da gösterdiği üzere Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası kapsamına girmediğini sav ederek “Halkbank, ABD kanunları çerçevesinde federal mahkemelerde yargılanabilir” dedi.
Ekim 2022’de Halkbank’ın temyiz talebi başvurusu ve başsavcılığın itirazını değerlendirip karara varan Yüksek Mahkeme, Halkbank davasını mahkemede takvimine alıp duruşmalara başlama kararını açıkladı.
Kasım 2022’de temyiz avukatlarınca sunulan 47 sayfalık ana müracaat ve beş farklı ek dilekçede, Halkbank’ın ABD’de yargılanmasının ‘uluslararası infiale ve milletlerarası toplumda diplomatik bir kabusun yaşanmasına’ yol açabileceği lisana getirilerek Azerbaycan, Katar ve Pakistan’ın da Halkbank lehine görüşlerine yer verildi.
Bu ay ABD’nin hukuk alanında faaliyet gösteren en değerli yayın kuruluşlarından ‘Law and Crime’, Halkbank davasını, 2023’te ABD’de takip edilecek en değerli davalar ortasında birinci sırada gösterdi.
Yarın Halkbank’ı Yüksek Mahkeme’de savunacak Lisa Blatt, Williams & Connolly Hukuk Ofisi’nde Yüksek Mahkeme davaları ve temyiz uygulamasının lideri olarak misyon yapıyor. Yüksek Mahkeme’de açtığı 43 davanın 37’sinde müvekkilleri lehine karar çıkaran Blatt, Amerikan hukukuyla ilgili listelerde ‘en tesirli 100 avukattan biri’, ‘efsane SCOTUS avukatı’ üzere nitelemelerle anılıyor.
Bu ortada Kasım 2022’de Yüksek Mahkeme’nin Halkbank’ın temyiz duruşmasının 17 Ocak 2023 tarihinde yapılacağını açıklaması sonrası, Aralık 2022’de Utah eyaletinin Salt Lake City kentinde Sezgin Baran Korkmaz’ın da sanık olarak yargılandığı Kingston kardeşler davasında da 17 Ocak’a duruşma tarihi verildi.
