Son bir yıldır baskılanan kura karşı artan personellik ve güç maliyetleri ayakkabıda dış ticaret istikrarlarını değiştirdi. Çin, Hindistan ve Vietnam üzere rakip ülkelerle rekabette zorlanan yerli üreticiler, dış pazarda güç kaybederken, ithalatçı ise bu durumu avantaja çevirdi.
Ekonomi gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine nazaran kasım ayında iki alanda dış ticaret birinci defa 100’er milyon dolara yakın bir sayıyla neredeyse eşitlendi. İhracatın önümüzdeki devir düşmesi, ithalatta ise artış seyrinin devam etmesi bekleniyor. Öte yandan yerli birçok markanın da alımlarını yurtdışına kaydırdığı lisana getiriliyor.
Siparişlerde gerileme var
Uluslararası Ticaret Merkezi datalarına nazaran dünya ayakkabı ihracatı 2021’de 152,8 milyar dolara yükseldi. Çin 46 milyar dolarla önder pozisyonunda bulunurken Türkiye 1 milyar 81 milyon dolarlık ihracatı ile kesim ihracatından yüzde 0,7’lik hisse aldı. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Lideri Berke İçten, kurun baskılanmasının yanı sıra TL maliyet olan personellik ve güç fiyatlarının artmasının bölümü rekabetçilikte negatif etkilediğini anlattı.
İçten, “Artan maliyetler nedeni ile geçen yıl 10 dolara sattığımız ayakkabıyı 13 dolara satmak zorunda kalıyoruz. Bu da yabancıların kabul etmediği bir fiyat. Bu nedenle rakip ülkelere yöneliyor alıcılar. Önümüzdeki periyot siparişlerinde azalma var. Aldığımız duyumlara nazaran yerli markalar bile deri ayakkabıda rakip ülkelere yöneliyor” dedi.
İthalatta artış sürecek
Türkiye Ayakkabı Sanayi Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı Lideri Hüseyin Çetin de resesyon, kur baskısı ve taban fiyat artırımı ile birlikte Türkiye’nin güç kaybetmeye başladığını söyledi.
Çetin, “Bunun ihracata yansımalarını ihracat suratında yavaşlama olarak göreceğiz. AB’de artık fiyat tutturamıyoruz. Siparişler Çin, Vietnam ve Endonezya üzere ülkelere kayıyor. AB genelde fiyat odaklı çalışıyor. Bu fiyat nedeni ile de Türk firmalar fiyat tutturamıyor” dedi. Kur nedeni ile ithalatın ise cazip hale geldiğini belirten Çetin, “Çin’in açılması ve navlunun gerilemesiyle ithalatın önü açıldı. Bu biçimde devam ederse ithalattaki artış da devam edecektir” değerlendirmesinde bulundu .
İTHALATTA YAN YOL AÇILIYOR
Gelişmelerden saraciye kesimi de etkileniyor. Kurların son 1 yılda birebir kaldığını lakin, TL bazlı maliyetlerin 4 katına çıktığını lisana getiren Saraciye Sanayicileri Derneği Lideri Cemal Aydın, maliyetler nedeniyle kesimin elindeki siparişleri kaybetmeye başladığını anlattı. Aydın, “Pandemide elde ettiğimiz avantajları kaybediyoruz. Birçok firma ithalata yöneldi. İthalata ek vergi getirilmesini ve referans fiyatların güncellenmesini talep ediyoruz. Türkiye kökenli büyük perakende markaları bile ithal eser kullanıyor. STA ülkeleri üzerinden ithalatta bir yan yol açıldığını duyuyoruz” tabirlerini kullandı.
“UZUN YILLAR SONRA BİRİNCİ SEFER AÇIK VERİYORUZ”
Türkiye’de doğmuş büyük perakende fi rmalarının birçok kalemde tedariklerini yurtdışına yönelttiklerini lisana getiren İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri İtimat Karaca, “Deri ve deri mumulleri dalı olarak da uzun yıllardır net ihracatçı bir dal olmamıza karşın kasım ayında maalesef dış ticaret açığı verdiğimizi görüyoruz. İthalatta yaşanan artış bizleri endişelendiriyor. 2023’ün de global ticaret için çok güç geçeceğini söylemek güç olmaz. Tüm bu aksiliklere ek olarak sabit tutulan kur ve pariteden ötürü yaşanan kayıplar eklenince rekabetimizde aksaklıklar yaşanabiliyor. Küresel iktisatta saydığım tüm bu aksilikler bizleri dal olarak büyüme ve karlılığı artırıcı yeni atılımlar yapmaya zorluyor. Bunun için de Güney Afrika, Güney Kore ve ABD’ye ‘Sektörel Ticaret Heyetleri’ düzenleme kararı aldık. Bununla da kalmayıp dijital dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz” diye konuştu.
