Irak hükümetinin yumurta ithalatını durdurma kararından ötürü Türkiye’nin iç piyasada biriken üretim fazlası yumurta, firmaları iflasa sürüklüyor.
Irak hükümetinin Mayıs ayı başında aldığı Türkiye’den yumurta ithalatını durdurma kararından ötürü yumurta üreticileri güç günler geçiriyor. Türkiye’nin gereksiniminden fazla ürettiği yumurtanın yüzde 80’nini ihraç ettiği Irak’ın ithalatı durdurmasıyla birlikte, fazladan üretilen yumurtanın iç piyasaya sürülmesiyle üretici 12 liraya mal olan 30 adetlik yumurta kolisini 4-5 liraya satıyor.
VOA Türkçe’den Orhan Erkılıç’a konuşan Gaziantep Yumurta Üreticileri Birliği(GYÜB) Lideri Kenan Uygur, dalda iflasların ve konkordato müracaatlarının başladığını lisana getirdi.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Türkiye Yumurta Üreticileri Birliği Lideri İbrahim Afyon’un geçtiğimiz günlerde Bağdat’ta yasak kararının kaldırılması için Iraklı yetkililerle yaptığı görüşmenin olumlu geçmediğini belirten Uygur, Irak’ın yumurta muhtaçlığının yalnızca yüzde 20’sini ürettiği anda bu türlü bir kararı almasının siyasi gelişmelerden kaynaklanmış olabileceğini belirtti.
UYGUR: “YUMURTA KESİMİNDE İFLASLAR BAŞLADI’’
Sektörde en çok gelişen vilayetlerin başında Gaziantep’in geldiğini belirten Uygur, şu anda kentte birliklerine kayıtlı 6 milyona yakın tavuk olduğunu söyledi.
Ülke genelinde fazladan üretilen günlük 20 milyon, Antep bazında ise 1 milyon yumurtanın ihraç edildiği bilgisini veren Uygur “Irak’ın yaklaşık bir buçuk ay evvel Türkiye’den ithalata yasak koymasından sonra yumurta üreticileri çok güç günler geçirmeye başladı. Birçok işletmemiz iflas etmemek için konkordato başvurusu yapıyor. Kimi işletmeler iflas etti. Kimi işletmeler hayvanlarına yem tedariki yapamadığı için hayvanlar açlıkla karşı karşıya. Şu an bölümde ortalama 30-35 kuruşa mal olan yumurta 10-15 kuruşa satılıyor. Bu süreç bu türlü devam ettiği sürece Türkiye’deki ve Gaziantep’teki yumurta üreticilerinin büyük bir çoğunluğu işletmelerini kapatmak zorunda kalacak. Acil tahliller bulunmadığı takdirde dal önemli soruna girer” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin kendi gereksinimine nazaran yüzde 20 fazladan üretim yaparken Irak’ın ise muhtaçlığının yalnızca yüzde 20’sini üretebildiğini paylaşan Uygur, Irak’ın geri kalan yüzde 80’lik gereksinimini ithal ettiğini aktardı. Sorunu çözmek için Irak’a giden Ticaret Bakan’ımız Ruhsar Pekcan’a net bir şey söylenmediğini söyleyen Uygur, “Irak Hükümetinin Türkiye ile olan siyasi münasebetleri ve Kuzey Irak Bölgesiyle ortasındaki uyuşmazlıklar bu kararı tetikledi. Tabi dolaylı yollardan yani Suriye ve İran üzerinden yumurta geçişi oluyor. Bu biçimde kaçak geçişlerin olduğuna dair duyumlar alıyoruz. Irak’ta 25-26 dolara satılan bir kutu koli yumurta şuan 40-45 dolara satılıyor. Şu an Türkiye’deki üretici ziyan ediyor. Irak’taki halk ise 25 dolara aldığı yumurtayı 45 dolara alıyor. Ortadaki bu farkta birilerinin cebine gidiyor. Halkın cebinden fazladan çıkan 20 dolar kaçakçılara gidiyor” diye ekledi.
“TAVUKLAR AÇLIKTAN VEFATA TERK EDİLİYOR”
Konkordato ilan eden işletmelerdeki tavukların bölüme gönderildiğinin altını çizen Uygur, şöyle devam etti: “Kesimhanelerde çok önemli sıralar var. Çok sıradan kaynaklı kesilemeden açlıktan telef olan hayvanlar da var. Bu durumda bizi ayrıyeten üzüyor. En başta kapasite kullanımını denetim altına almamız gerekiyor. İhracata dayalı büyüdüğümüz için elimizdeki tek pazarda Irak pazarı orada da badire olunca kesim baya makûs etkileniyor. Pazar çeşidinin arttırılması gerekiyor. Pazar çeşitliliğinin artması içinde devlet bizlere çok önemli lojistik dayanağı sağlamalıdır. Tek pazara sıkışıp kalmaktansa fazla pazar olursa pazardaki meseleler daha rahat aşılabilir. Ne üretimi çok kısa müddette düşürebiliyoruz ne de arttırabiliyoruz. Şu an üretim devam ettiği sürece ziyanına satışımız devam edecek. Şu an bize bir 30 adetli koli yumurta ambalajsız haliyle 13 liraya mal oluyor. Lakin biz 5 liraya satıyoruz.”
“TAVUK SAYISI DÜŞMEYE DEVAM EDERSE İTHALAT GEREKİR”
Sıkıntı devam ederse Türkiye’nin yumurta ithal eden duruma düşmesinin mümkün olduğuna dikkat çeken Uygur, “Mevsimsel olarak yumurta tüketiminin en az olduğu devirlerden birindeyiz. Havalar biraz serinlediğinde ve okullar açıldığında yani yumurta tüketimi arttığı periyotlarda yumurta eksiğimiz doğabilir. Şu an gidişata nazaran elimizde gereksinimimizin yüzde 20 oranında fazladan bulunan hayvan sayısı düşmeye devam ederse inşallah olmaz fakat ithalata muhtaçlık duyulabilir. Kesimdeki ezadan kaynaklı yarım kalan yatırımlar var. Muhakkak bir seviyeye gelmiş yatırımlar durmuş durumda. Yeni yatırım içinde kimse adım atmıyor. Devletin bu süreci atlatmamız ismine bize önemli dayanak vermesini bekliyoruz” halinde konuştu.
