Uzun vakittir Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının (TCMB) bağımsızlığı tartışılıyordu. Atılan adımlar ve yapılan açıklamalarla Merkez’in bağımsızlığı tam resmiyet kazanmışken, artık de TCMB Lideri Murat Çetinkaya vazifeden alınması tartışmaları yine gündeme getirdi. Atamaya ait Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Karara nazaran, Murat Çetinkaya 375 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin ek 35’inci unsuru ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 2’nci hususu mucibince misyonuna son verildi. Bu suretle boşalan TCMB Başkanlığına, kurumda Lider Yardımcılığı misyonunu yürüten Murat Uysal getirildi. Atamanın akabinde TCMB’den yapılan duyuruda, Merkez Bankası Başkanlığına atanan Uysal’ın, 9 Haziran 2016 yılından bugüne kurumda Lider Yardımcılığı yaptığı hatırlatıldı. Duyuruda, şu tabirlere yer verildi:
“Başkan Murat Uysal yaptığı birinci açıklamada, bankamızın kanunla kendisine verilen vazife ve yetkiler çerçevesinde temel maksadı olan fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para siyaseti araçlarını bağımsız bir formda uygulamaya devam edeceğini belirtti. Yeni devirde fiyat istikrarı ve finansal istikrar maksatları doğrultusunda uygulanacak siyasetler ile ilgili irtibat kanallarının en üst seviyede kullanılacağını belirten Uysal, bu çerçevede önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyecektir.”
Eski Borsa İstanbul İdare Şurası Lideri ve yaklaşık 4 yılı Merkez Bankası Lider Yardımcısı olarak vazife yapmış olan İbrahim Turhan “Merkez Bankalarının başkanlık pozisyonu çok kritiktir. Vazifeden alınan ve yerine atanan bireylerden bağımsız olarak, bu değişikliğin gerçekleşme formülüne ve zamanlamasına benim aklım ermiyor. Bunun önemli ziyanlar verebileceğinden telaş ediyorum” dedi. Turhan, liderlerin misyon müddeti bitmeden vazifeden alınamaması Merkez’in bağımsızlığının kıymetli bir bileşeni olduğunu tabir etti.
Turhan şöyle devam etti: “Ekonomi idaresinde öngörülebilirlik ve kurumsallaşma açısından da kritik değer taşır. Bütün dünyada da bu türlü algılanır. 375 sayılı Kanun Kararında Kararname; ‘Cumhurbaşkanınca periyodik atanan üst kademe kamu yöneticileri, ilgili kanunlarda öngörülen misyondan alma münasebetleri yanında kurumsal maksatlara ulaşılamaması nedeniyle de mühletleri tamamlanmadan misyonlarından alınabilirler’ diyor. Halbuki TCMB Kanununun 28’inci hususu; ‘Başkan (Guvernör) lakin, 27’nci husustaki yasakların gerçekleşmesi ve bu kanunla kendisine verilen vazifelerin devamlı surette ifasını imkansız kılacak durumların ortaya çıkması hallerinde, atanmasındaki yordama nazaran vazifesinden af olunabilir’ der.”
‘YARDIMCININ GETİRİLMESİ HATALI’
CHP’li Faik Öztrak Çetinkaya’nın misyondan alınma kararının akabinde twitter hesabından şu paylaşımı yaptı: “Bunu da gördük. Bağımsız TCMB’nin Lideri, Cumhurbaşkanı tarafından kurumsal amaçlara ulaşılamaması gerekçesiyle bir gece yarısı misyondan alındı. Bunu yapanlar bizim iktisat idaremize itimadın deme hakkını kaybetmiştir.” Bluebay Varlık İdaresi ekonomisti Timothy Ash, Çetinkaya’nın misyondan alınmasından sonra yerine yardımcısının getirilmesini de ayrıyeten eleştirdi. Zira dışarıdan yapılacak bir atama yerine yardımcının gelmesini, kusurlu TCMB siyasetlerinin yardımcısı da sorumlu olduğundan berbat bir atak olarak niteledi.
‘EKONOMİ KURMAYLARIYLA GÖRÜŞ AYRILIKLARI DERİNLEŞTİ’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nı faizleri yüksek tuttuğu gerekçesiyle birçok kere eleştirmişti. Reuters’a konuşan üst seviye bir hükümet yetkilisi “Cumhurbaşkanı Erdoğan faiz oranından şad değildi ve bu memnuniyetsizliğini her fırsatta tabir etti.
Çetinkaya ile ortasındaki meseleye son olarak bankanın haziranda oranları sabit tutması eklendi” dedi. İsmini açıklamak istemeyen yetkili “Erdoğan ekonomiyi düzeltmeye kararlı ve bunun için Çetinkaya’yı misyondan almaya karar verdi” diye ekledi. Hükümete yakın iki farklı kaynak da Çetinkaya ile iktisattan sorumlu bakanlar ortasında para siyaseti konusundaki görüş ayrılıklarının son birkaç ayda derinleştiğini söyledi.
Karar
