TCMB, siyaset faizini yüzde 24 düzeyinde bıraktığı son Para Siyaseti Konseyi toplantısının özetini yayınladı.
Açıklamada iç talep gelişmeleri ve mali sıkılaştırmanın tesirlerinin enflasyondaki düşüşü desteklediği belirtilirken, fiyat istikrarı için tüm araçların kullanılmaya devam edileceği aktarıldı.
Enflasyon görünümünü etkileyen unsurlardaki gelişmeleri yakından izlemeye devam edeceğini kaydeden Para Siyaseti Şurası, nakdî duruşun, enflasyonu hedeflenen patika ile uyumlu düzeylerde tutacak biçimde belirleneceğini tabir etti.
Son devirdeki ekonomik dataların iktisatta dengelenme sürecinin devam ettiğini gösterdiğini belirten PPK, jeopolitik faktörlere bağlı belirsizliklerin azalması durumunda ve sıkı para siyaseti duruşu ile enflasyon odaklı makro siyaset bileşimi sonucunda ülke risk priminin gerilemeye devam edeceğini ve bu durumun iktisattaki toparlanma sürecini destekleyeceğini kaydetti.
“Gıda, güç ve temel mal kümelerinde düşüş var”
Kurulun 12 Haziran'daki toplantısına ait yayımlanan özete nazaran mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,95 arttı ve yıllık enflasyon 0,79 puan düşüşle yüzde 18,71'e geriledi.
Bu periyotta yıllık enflasyon hizmet kümesinde yatay seyrederken; besin, güç ve temel mal kümelerinde düşüş gösterdi. Besin yıllık enflasyonu taze meyve ve zerzevat fiyatları öncülüğünde geriledi. Güç kümesinde ölçülü bir aylık artış görülürken, yıllık enflasyon baz tesiriyle düşüş gösterdi. Temel mal enflasyonundaki yavaşlama ise alt kümeler prestijiyle sürdü. Çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki yavaşlamanın devam etmesine rağmen, ana eğilimde bir ölçü yükseliş gerçekleşti.
Gıda ve alkolsüz içecekler kümesinde işlenmemiş besin yıllık enflasyonu taze zerzevat ve meyve fiyatlarına bağlı olarak yüzde 45,69'dan yüzde 35,33'e geriledi. İşlenmiş besin kümesinde ise birikimli maliyet artışlarının fiyatlara yansımasına bağlı olarak yüksek bir aylık fiyat artışı gözlendi.
Enerji kümesi fiyatları mayıs ayında yüzde 0,25 artarken, şebeke suyu fiyatlarındaki düşüş fiyat artışının ölçülü gerçekleşmesinde belirleyici oldu. Türk lirasında son devirde gözlenen kıymet kaybının akaryakıt fiyatlarına olan yansıması eşel taşınabilir uygulamasına bağlı olarak hudutlu gerçekleşti.
Mayıs ayında temel mal kümesi yıllık enflasyonu 0,86 puan gerileyerek yüzde 16,59 oldu. Bu gerilemeye tüm alt kümeler takviye verdi. Nisan ayında mevsimsel ortalamaların altında kalan giysi kümesi fiyat artışı, daha hudutlu olmakla birlikte, mayıs ayında da emsal bir eğilim gösterdi. Döviz kurunda son periyotta gözlenen artışın enflasyonist tesirlerine rağmen, iç talepteki zayıf seyrin temel mal kümesi enflasyonunun yavaşlamasına katkı sunduğu bedellendiriliyor. Hizmet kümesi yıllık enflasyonu mayıs ayında yüzde 15,15 ile yatay seyretti, küme ana eğilimi ise yükseliş gösterdi. İç talepteki zayıf seyrin hizmet enflasyonu üzerindeki düşürücü tesirinin, birtakım kalemlerdeki birikimli maliyet artışının yanı sıra, geçmiş enflasyona endeksleme ve yüksek enflasyon beklentilerine bağlı olarak sınırlandığı bedellendiriliyor.
“Net ihracat yıllık büyümeye güçlü katkısını sürdürdü”
PPK toplantı özetine nazaran gayri safi yurt içi hâsıla (GSYH) 2019 yılının birinci çeyreğinde yıllık yüzde 2,6 gerilerken, devirlik yüzde 1,3 arttı. Birinci çeyrekte gözlenen toparlanma, başta kamu kısmının destekleyici duruşu olmak üzere, yurt içi talep kaynaklı oldu. Net ihracat devirlik büyümeye katkı vermezken, yıllık büyümeye güçlü katkısını sürdürdü.
Son devirde açıklanan bilgiler iktisattaki dengelenme sürecinin devam ettiğini gösteriyor. Finansal şartlardaki sıkılığın tesiriyle iktisadi faaliyet yavaş bir seyir izliyor. Kamunun harcamalar kanalıyla verdiği takviyenin ve kredi ivmesinin yılın birinci çeyreğine nazaran zayıflamasının yanında yakın vakitte artan finansal oynaklık ve risk primi yurt içi talebi sınırlıyor. Böylece, iç talep gelişmeleri enflasyondaki düşüşü desteklemeye devam ediyor.
Başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere son periyotta global büyüme görünümüne ait kısmi yavaşlama sinyallerine karşın dış talep nispeten gücünü koruyor. Yurt içi talepteki yavaşlamaya bağlı olarak firmaların dış piyasalara yönelme eğilimi ve pazar çeşitlendirme esnekliği mal ihracatını destekliyor; gecikmeli döviz kuru tesirleri, krediler ve iktisadi faaliyetteki yavaş seyir ithalat talebini sınırlıyor; turizmdeki güçlü seyirle birlikte dış istikrardaki düzgünleşme süratli bir formda devam ediyor. Bu doğrultuda net ihracatın yıllık büyümeye güçlü katkısının ve cari istikrardaki güzelleşme eğiliminin sürmesi bekleniyor.
İş gücü piyasası dataları, iktisadi faaliyetteki yavaş seyri teyit ediyor. 2019 yılının şubat devri bilgilerine nazaran bir evvelki periyoda kıyasla hizmet istihdamında artış görülürken, sanayi ve inşaat bölümlerindeki istihdam kayıpları devam etti ve işsizlik oranları yükselişini sürdürdü.
“Parasal sıkılaştırmanın tesirleri enflasyondaki düşüşü destekliyor”
Özete nazaran global iktisadi faaliyette gözlenen ivme kaybı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin büyüme suratlarındaki yavaşlamanın belirginleşmesiyle devam ediyor.
ABD ve Çin ortasında yaşanan ticaret tansiyonu, gelişmiş ülkelerin büyüme oranlarındaki yavaşlamanın beklenenden daha fazla olması ve birtakım gelişmekte olan ülkelerin finansal piyasalarında gözlenen dalgalanmalar üzere nedenlerle global iktisat siyasetlerinde belirsizliğin yüksek seyretmesi global iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı istikametli riskleri canlı tutuyor.
Küresel enflasyon oranları, ham petrol fiyatlarında nisan-mayıs periyodunun büyük kısmında gözlenen yatay seyrin de katkısıyla ölçülü düzeylerini korudu. Ham petrol fiyatlarının mayıs ayının üçüncü haftasından sonra global ticaret tansiyonları ve büyümeye dair tasalara bağlı olarak besbelli halde gerilemesine rağmen, gelecek devirde ham petrol fiyatlarında, talep görünümü ve jeopolitik risklere bağlı olarak, yüksek oynaklık gözlenmesi olası görülüyor.
Gelişmiş ülkelerde para siyaseti görünümü bir evvelki PPK devrine nazaran gevşedi. Lakin, global ekonomik görünüme ait belirsizliğin ve finansal piyasalardaki oynaklığın yüksek olması nedeniyle, gelecek devirde gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımları dalgalı bir seyir izleyebilecek. Bunun yanında, süregelen jeopolitik meseleler ve ülkelere has kırılganlıkların da gelişmekte olan ülkeler kümesine yönelen portföy akımları üzerinde tesirli olacağı bedellendiriliyor.
İç talep gelişmeleri ve mali sıkılaştırmanın tesirleri enflasyondaki düşüşü destekliyor. Bununla birlikte Konsey, fiyatlama davranışlarına dair riskleri sınırlamak ve enflasyonun düşüş sürecini hızlandırmak hedefiyle sıkı mali duruşun korunmasına karar vererek siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 24 seviyesinde sabit tuttu.
Kurul, jeopolitik faktörlere bağlı belirsizliklerin azalması durumunda ve sıkı para siyaseti duruşu ile enflasyon odaklı makro siyaset bileşimi sonucunda ülke risk priminin gerilemeye devam edeceği ve bu durumun iktisattaki toparlanma sürecini destekleyeceği değerlendirmesini koruyor.
