İnşaatın yılın ikinci çeyreğini yüzde 10 üzerinde daralma ile tamamlaması beklenirken; bölümdeki talep düşüşü ve nakit ıstırabı nedeniyle inşaat materyalleri endüstrideki tahsilat derdi da sürüyor.
Türkiye İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) İdare Şurası Lideri Ferdi Erdoğan, inşaat kesimindeki durumu “kasırga var” kelamıyla anlattı.
İMSAD’ın ‘Fırtınalı Havada Dümende Olmak’ başlıklı kesim toplantısında konuşan İMSAD Lideri Ferdi Erdoğan, “İnşaat materyalleri endüstride en makus durumda olan herhalde tahsilat suratı. Tahsilat endeksi 100 baz puan üzerinden 30’lara düştü. İş yapıyoruz lakin para alamıyoruz. Şu anda inşaat materyalleri sanayi bölümü bağış yapar noktada hayatını sürdürmeye çalışıyor. Başta kamu alacakları olmak üzere bunun süratlice düzelmesi gerekiyor” dedi. Erdoğan, bu yılın birinci beş ayında da yüzde 15 civarı maliyet artışının daha kelam konusu olduğunu söyledi.
İMSAD İktisat Danışmanı Dr. Can Fuat Gürlesel, toplantıda yaptığı sunumda, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın 10 Nisan’da inşaat bölümünün problemli kredileri için kurulacağını açıkladığı gayrimenkul fonunda şimdi bir gelişme kaydedilemediğini belirtti. İnşaat kesiminin yurtiçinden 30, yurtdışından 27 olmak üzere toplam 57 milyar dolarlık döviz cinsinden kredi borcu olduğunu belirten Gürlesel, gelirleri büyük oranda TL olan ve krizde olan inşaat bölümünün bu borcu nasıl ödeyeceğinin belgisiz olduğunu söyledi.
Mali yapı zayıflıyor
Gürlesel, bankalar ile inşaat dalı yetkililerinin iki sefer bir ortaya geldiğini fakat sonuç alınamadığını, bankaların inşaat firmalarının bilançolarının doğruluğuna bile güvenmediklerini, firmaların mali yapılarının sürdürülebilir olmadığını, kamu el atmadan sorunun çözülemeyeceğini lisana getirdi. Gürlesel, inşaatta toparlanma sinyalleri değil daha da berbata gidiş olduğunu, ikinci çeyrekte inşaat kesiminde yıllık yüzde 15 küçülme beklediklerini söyledi.
Toplantıda konuşan bir başka isim Eczacıbaşı Topluluğu Üst Yöneticisi (CEO) Atalay Gümrah, enflasyon ve kurdaki yükselişin büyük gerilim yarattığını, belirsizlikleri çözmeye çalıştıklarını lisana getirdi.
Kira düşse de ofisler boş
İstanbul A sınıfı ofis pazarında, yüksek seyirli enflasyon, kur dalgalanmaları ve arz fazlası sebebiyle ortalama kira sayılarındaki düşüş trendi devam etti. İstanbul ana ofis bölgelerinde boşluk oranı, Asya Yakası’nda yüzde 28’den yüzde 31’e, Avrupa Yakası’nda yüzde 23’ten yüzde 25’e yükseldi.
Pamir&SoyuerReal Estate’nin 2019 birinci çeyrek araştırmasını nazaran, ofislerde toplam boşluk oranı yüzde 27 oldu. Kozyatağı’nda boşluk oranı yüzde 32’ye, Ümraniye’de ise yüzde 30’a, Levent Etiler’de yüzde 18.1’e, Maslak’ta yüzde 27.9’a, Şişli-Zincirlikuyu-Beşiktaş’ta yüzde 29.7’ye yükseldi. Kiralar düşüş eğilimini sürdürmeye devam ederken, birincil kira kıymeti Levent -Etiler bölgesinde değişmeyerek 145 TL/ metrekare /ay olarak kaydedildi.
2019 birinci çeyrekte İstanbul ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzı 4.99 milyon metrekareye ulaştı.
Şehriban Kıraç/Cumhuriyet
